Un sieglu convulsu
La institución académica vese afectada nel sieglu XX por dos acontecimientos históricos que marquen fondamente'l so desarrollu: la Revolución del 34 y la Guerra Civil. El sieglu, qu'empieza con enormes perdes pa la Universidá d'Uviéu, remata con una espansión consolidada n'estudios y centros que s'estienden dende la capital hasta los campus de Xixón y Mieres.
La universidá, consumida pol fueu
Les enseñances concentráronse nel vieyu edificiu universitariu alzáu a partir de 1574 y nel anexu pabellón de Ciencies, llevantáu nos primeros años del sieglu XX. A esti conxuntu añedíase'l Colexu de Neñes Güérfanes Recoletes y l'adosada capiya de San Sebastián, construyida na segunda metá del sieglu XVII y cedida a la Universidá pol conceyu de la ciudá a fines del sieglu XIX. El nucleu primitivu de la Universidá d'Uviéu completóse col Colexu de San Gregorio, tiráu al empiezu del sieglu XX, onde depués s’edificó la sede del Bancu Asturianu. La mayor parte y la de más valor d'esti primitivu campus universitariu sufrió grandes daños el 13 d'ochobre de 1934, mientres el llevantamientu de los sindicatos y partíos d'esquierdes contra'l gobiernu de la República. Solo l'edificiu de Ciencies se salvó de la destrucción. La universidá, como'l restu de la ciudá, taba en manos de los revolucionarios que fixeron del edificiu un depósitu de municiones. Esi mesmu día, primero de que los revolucionarios abandonaren Uviéu, el fueu apoderóse del edificiu universitariu. A los enormes daños que sufrió l’inmueble hubo que sumar la desapaición del patrimoniu secular que la Universidá d'Uviéu llevaba atesorando dende la so fundación, nos últimos años del sieglu XVI, y dende la puesta en marcha de les sos enseñances, nel añu de 1608.
Les cicatrices de la Guerra Civil
Inmediatamente depués de los socesos d'ochobre de 1934, el Ministeriu d'Instrucción Pública tomó la determinación d'acometer les obres de restauración del edificiu universitariu, pa lo qu'encargó un proyectu al arquitectu José Avelino Díaz y Fernández-Omaña. Les obres aprobáronse con toa celeridá, el 22 de xineru de 1935, y viéronse afectaes pol golpe d’Estáu que llevó a la Guerra Civil. Los impactos de cañones y de bombes d'aviación producieron importantes desperfectos na construcción yá prácticamente rematada, polo qu'hubo que redactar nueves memories d'arreglu y llevar a cabu obres urxentes. Ye destacable que la Universidá d'Uviéu s’instaló nel Casinu de Navia mientres duró la Guerra Civil n'Asturies. Con toos estos retrasos, l'edificiu principal nun quedó habilitáu hasta mediaos de los años cuarenta, polo que les clases y demás actividaes académiques taben partíes per distintos edificios y pisos d'Uviéu. Tamién se reconstruyó l'edificiu del Colexu de Güérfanes Recoletes, anque non la capiya de San Sebastián. Polo que respecta al pabellón qu’albergaba la Facultá de Ciencies, hubo un proyectu pa la so restauración redactáu en 1937. Pensóse n’instalar nél la Facultá de Filosofía y Lletres mientres s'acordaba construyir un edificiu pa la Facultá de Ciencies nel barriu de Llamaquique. Esi primitivu pabellón de Ciencies tumbóse finalmente nos años cincuenta y construyóse unu de nueva planta, según el proyectu de Francisco Casariego, concluyíu por Joaquín Cores.
La universidá adquirió, coles mesmes, numberosos bienes artísticos pa recuperar la fama de la institución previa a los socesos de 1934 y una bona biblioteca pa reemplazar l'antiguu establecimientu bibliográficu.
La espansión acullá d’Uviéu
Una vez superáu'l peligru del treslláu de los estudios universitarios a Santander, les autoridaes punxeron en marcha la reconstrucción de la universidá y tomaron una serie de midíes qu'afectaron a la enseñanza. En 1939, créase la Facultá de Filosofía y Lletres, que se sumaba a les de Derechu y Ciencies, y incorpórase al distritu universitariu d'Uviéu l'antigua Escuela de Veterinaria de Llión, convertida en Facultá en 1944. Tamién s’unió a la universidá la Escuela d'Alministración Local y l'Escuela Social. En 1958 inauguróse en Llamaquique l'edificiu de la Facultá de Ciencies, primer centru que se separaba del núcleu universitariu inicial y que daba empiezu a un procesu espansivu que siguió prácticamente hasta los nuestros díes. A esti edificiu sumáronse otros nos distintos campus uvieínos, nel campus xixonés y nel de Mieres, p’acoyer les distintes actividaes docentes y investigadores de la institución universitaria. La mayor parte de los edificios son de nueva planta, pero tamién s'adquirieron inmuebles históricos de gran valor arquitectónicu de los sieglos XVIII, XIX y XX, ente los que destaquen l'ampliación del sieglu XVIII del antiguu monesteriu de San Vicente y el palaciu de la familia Quirós Benavides.
Nuevos estudios y centros pa nuevos tiempos
La gran eclosión de la Universidá d'Uviéu producióse nos años setenta del sieglu XX. Per una parte, según lo establecío na nueva Llei Xeneral d'Educación de 1970, incorporáronse a la Universidá centros hasta entós ayenos a la mesma, como les Escueles Técniques y les Profesionales, que nel casu de la Universidá d'Uviéu yeren la Escuela Técnica Superior d'Inxenieros de Mines, la Escuela Profesional de Comerciu y l'Escuela de Maxisteriu n'Uviéu, la Escuela de Peritos Industriales y la Escuela Profesional de Comerciu en Xixón y l'antigua Escuela de Capataces de Mines en Mieres. Per otra parte, nacen nuevos centros: la Facultá de Medicina, creada en 1968, foi'l primeru d'ellos y siguiólu la Facultá de Ciencies Económiques y Empresariales, en 1975, colo qu'aumenta la dispersión universitaria en relación al nucleu históricu inicial, al empar que se masifica en bien pocos años el númberu d'estudiantes.
Nel añu 1976 créase la división de Filosofía y Ciencies de la Educación, con tres secciones: Filosofía, Psicoloxía y Pedagoxía.
En 1982, la Facultá de Filosofía y Lletres parte en tres facultaes distintes: Filosofía y Ciencies de la Educación, Filoloxía y Xeografía y Historia. Esta situación va permanecer hasta l'añu 2009 nel que se vuelven xuntar los tres centros na Facultá de Filosofía y Lletres, cola escepción de Ciencies de la Educación que s'alzara como facultá en 1994, apenes tres años depués de la conversión de la especialidá de Psicoloxía nuna facultá independiente. Por acuerdu del Conseyu de Gobiernu de 22 d'avientu de 2009, creóse la Facultá de Formación del Profesoráu y Educación, na que s'integren l'antigua Facultá de Ciencies de la Educación y la Escuela Universitaria de Maxisteriu.
Dientro de la Facultá de Ciencies, púnxose en marcha en 1958 la Sección de Xeoloxía. La de Bioloxía nació en 1961 con sede en Llión, que pertenecía entós al distritu universitariu d'Uviéu. En 1968, acabaron creándose dos secciones dientro de la mesma universidá, una de Bioloxía Xeneral n'Uviéu y otra de Bioloxía Animal en Llión. Por orde ministerial de 5 de febreru de 1982, toles secciones de la Facultá de Ciencies convirtiéronse en centros independientes y asina surdieron les facultaes de Química, de Xeoloxía y de Bioloxía.
Nel campus xixonés abriéronse dellos centros. Per un llau, en 1979, establecíase la oficialidá de la Escuela de Náutica de Xixón, que se va convertir rápido n'Escuela Superior de la Marina Civil. La integración d'esta na Universidá d'Uviéu, como asocedió en toa España, empieza cola llei 23/1988 de 28 de xunetu, pa dar cumplimientu a lo que taba previsto na llei de Reforma Universitaria de 1983. Per otru llau, surde en 2010 la Escuela Politécnica d'Inxeniería, resultáu de la fusión de la Escuela Universitaria d'Inxeniería Técnica Industrial de Xixón cola Escuela Universitaria d'Inxeniería Técnica Informática y Telemática de Xixón y l'Escuela Politécnica Superior d'Inxeniería de Xixón. Nesi mesmu añu, tamién se fundieron les Escueles Universitaries d'Empresariales y Relaciones Llaborales, que se convirtieron en Facultá d'Economía y Empresa.
La Escuela d'Inxeniería Técnica Minera de Mieres convirtióse n'Escuela Universitaria d'Inxenieríes Técniques, coles especialidaes de Mines, Forestales y Topografía. A eses titulaciones xunióse la Escuela Politécnica Superior «Guillermo Schulz» pa impartir el segundu ciclu d'Inxeniería Xeolóxica, yá nel nuevu edificiu del Campus de Mieres, que se llevantara en 2002. Toles titulaciones impartíes en Mieres intégrense finalmente na nueva Escuela Politécnica nel añu 2009.
